Zdrowe odżywianie - chemia na talerzu, czyli o kwasach i zasadach w codziennej diecie

Każdego dnia widzę w klubach wzrastającą liczbę osób biegających z pudełeczkami ze skrupulatnie przygotowanymi posiłkami. Diety fit obiegają Polskę. Internet aż huczy od kolejnych pomysłów na zdrowe i kolorowe dania.

Codzienna dieta, zdrowa dieta — czyli jaka?

Czym powinniśmy kierować się przy doborze produktów, aby sobie nie zaszkodzić? Czy tylko odpowiednią ilością białek, węglowodanów i tłuszczy? Myślę, że jest jeszcze jeden bardzo ważny aspekt diety, nad którym bardzo rzadko się zastanawiamy.

Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, dlaczego pomimo zdrowych nawyków żywieniowych, np.: spożywania chudego mięsa, ryb, jajek, ryżu, nierafinowanego tłuszczu, płatków owsianych itd., nadal czujecie się przemęczeni, niedożywieni i nie tak, jakbyście chcieli? Mogło się tak zdarzyć, że pominęliście bardzo ważny aspekt komponowania diety.

Nasz organizm dąży do równowagi kwasowo-zasadowej, do homeostazy, czyli do stanu organizmu charakteryzującego się odpowiednim stosunkiem kationów i anionów w płynach ustrojowych. Zapewnia on prawidłowy przebieg procesów życiowych i właściwe pH organizmu. Najprościej mówiąc, gdy dochodzi do zaburzeń tej równowagi, mówimy o kwasicy lub zasadowicy (alkalozie). Zarówno jeden, jak i drugi stan są niekorzystne i groźne dla naszego zdrowia.

Jak wykryć zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej?

Za najdokładniejsze i najwiarygodniejsze badania uważa się gazometrię. Materiałem do badania najczęściej jest krew tętnicza, rzadziej używa się krwi żylnej lub włośniczkowej (płatek ucha, opuszek palca).

Zaleca się pobieranie krwi tętniczej, gdyż wyniki z niej uzyskane w sposób najwiarygodniejszy określają zawartość kwasów i zasad w organizmie.

Są jednak zdecydowanie prostsze sposoby (lecz mniej dokładne), np. za pomocą pasków lakmusowych. Zmieniają one zabarwienie w zależności od pH substancji. Badanie to pozwala na przybliżoną ocenę zakwaszenia organizmu, nie pokazując dokładnych wartości.

Jakie zagrożenia niesie kwasica?

Niestety podczas kwasicy mogą być uwalniane substancje mineralne w celu wspomagania układów buforowych krwi, które nie dają sobie rady. Może to prowadzić do rozwoju osteoporozy, zaburzeń struktury tkanki chrzęstnej, a w efekcie wzrasta ryzyko zwyrodnienia stawów.

Bufory reagują na zmianę stężenia jonów wodoru. Najważniejsze bufory to: układ wodorowy, węglanowy, fosforanowy, białka komórkowe i hemoglobina. Za główny bufor uważa się bufor wodorowęglanowy, powstający z kwasu węglowego

A teraz zastanówcie się, czy nie macie takich objawów, jak podane poniżej. Jeśli nie, to jesteście na dobrej drodze. Jeśli jednak jesteście zaniepokojeni, należy przeanalizować jadłospis i zmienić nawyki żywieniowe.

Jeśli spożywamy posiłki składające się głównie z produktów o charakterze kwasotwórczym, wówczas zakwaszamy organizm i odczuwamy permanentne zmęczenie. A to dopiero początek listy negatywnych skutków zakwaszenia. Dodatkowo:

• zapadamy na bakteryjne i wirusowe zakażenia, jak grypa i przeziębienia,
• bolą nas mięśnie, kości, mamy bóle kręgosłupa,
• mamy problem z pęcherzykiem żółciowym (np. kamienie),
• mamy przesuszoną skórę, włosy tracą blask i wypadają,
• nasza cera nie jest idealna, pojawiają się wypryski, egzemy, zaczerwienienia,
• mamy gorszą koncentrację i często zapominamy,
• nasza waga nie jest stabilna — łatwo tyjemy, trudniej chudniemy,
• mamy wahania nastroju.

I to jest problem. Jego rozmiar może być spory, gdyż nasza typowa dieta opiera się w większości na produktach kwasotwórczych. Coraz rzadziej na stołach goszczą warzywa i owoce.

Osobiście uważam, że to właśnie warzywa powinny stanowić dodatek do mięs, serów, ryb i jajek. Jeśli jesteśmy wegetarianami lub weganami, to także dołączajmy warzywa do posiłków. Poniżej przedstawiam moje zestawienie produktów, które pomoże wam kontrolować odczyn pożywienia.

Jedz mniej zakwaszających, a więcej zasadowych.

Najbardziej zakwaszające:

• Napoje energetyczne
• Napoje węglowodanowe
• Napoje typu Cola
• Napoje typu Soft Drink

Bardzo zakwaszające:

• Popcorn
• Baranina
• Jagnięcina
• Wieprzowina
• Wino
• Żółty ser
• Makaron
• Aspartam
• Czarna herbata
• Prażone orzeszki
• Przetworzona żywność
• Ogórki konserwowe
• Ciastka
• Skorupiaki

Mniej zakwaszające:

• Woda destylowana
• Kawa
• Czekolada
• Słodzone napoje owocowe
• Pistacje
• Białe pieczywo
• Orzeszki ziemne
• Orzechy
• Piwo
• Cukier
• Owoce kandyzowane
• Rabarbar
• Melasa
• Cieciorka
• Soczewica

Najmniej zakwaszające:

• Soki owocowe
• Większość zbóż
• Jaja
• Ryby
• Herbaty
• Mleko sojowe
• Kokos
• Śliwki
• Ryż brązowy
• Płatki owsiane
• Ostrygi
• Łosoś
• Kakao
• Fasolka limeńska
• Tuńczyk

Neutralne:

• Woda z kranu
• Masło
• Mleko
• Oleje
• Margaryna

Lekko zasadowe:

• Jabłka
• Migdały
• Pomidory
• Grejpfruty
• Kukurydza
• Rzepa
• Oliwki
• Brzoskwinie
• Rzodkiewka
• Ananas
• Dziki ryż
• Wiśnie
• Morele
• Truskawki
• Banany

Mocno zasadowe:

• Awokado
• Mandarynki
• Sałata
• Seler naciowy
• Zielony groszek
• Bataty
• Buraki
• Papaja
• Mango
• Figi
• Melon
• Kiwi
• Winogrona
• Gruszki
• Jagody
• Soda

Najbardziej zasadowe:

• Szpinak
• Brokuły
• Karczochy
• Brukselka
• Kalafior
• Marchewka
• Cukinia
• Cytryna
• Limonka
• Szparagi
• Jarmuż
• Cebula
• Wodorosty (np.wakame, nori)
• Ogórek
• Natka pietruszki

Wniosek: Jedynym i najważniejszym warunkiem utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej jest zmiana nawyków żywieniowych i umiejętne komponowanie posiłków w taki sposób, aby zawsze były one dobrze zbilansowane nie tylko pod względem wartości odżywczych i kalorycznych, ale także pod względem odczynu kwasowo-zasadowego.

Kiedy jemy jajka, ryby i mięso, spożywajmy do tego oleje, tłuszcze nierafinowane oraz warzywa. Kiedy jemy posiłki wysokowęglowodanowe z warzyw strączkowych, ziaren i ryżu, dodajmy do nich tłuszcze
lub warzywa.

Warzywa zawsze powinny stanowić element dania.

Agnieszka Urbaniak - agnieszkaurbaniak.com

Agnieszka Urbaniak Dziennikarz Fitness

Facebook Instagram

Polecane przez autora:

1. Ćwiczenie nóg i pośladków. Oto 7 najlepszych ćwiczeń
2. Błędy w diecie. 6 najczęstszych błędów dietetycznych
3. Rafaello w wersji fit - pyszne i zdrowe!

Zobacz wszystkie »